Marchewką, nie kijem - czyli jak porozmawiać bez przemocy

David Lichman spytał się mnie kiedyś: ,,Gdy przychodzisz do kogoś jako gość, to idziesz do niego z pustymi rękami czy przynosisz ze sobą prezent?". Oczywiście odpowiedziałam, że zawsze przygotowuję sobie wino tudzież inny drobiazg na przywitanie i dla zrobienia dobrego wrażenia. David pokiwał głową i kontynuował: ,, ...skoro więc do gości przychodzisz z podarunkiem, to czemu gdy idziesz przywitać się ze swoim koniem jedyne co trzymasz w dłoniach to kantar, który za chwilę ograniczy jego wolność?"

​

No właśnie, czemu? Czemu tak bardzo boimy się obdarowywać nasze zwierzaki podczas gdy nasze oczekiwania wobec nich stale rosną?

​

Powodów jest wiele. Każdy z nas na pewno słyszał wśród wielu "przykazań koniarza", że konia nie wolno karmić z ręki i dawać przysmaków, bo nauczy się gryźć, bo wejdzie nam na głowę, bo będzie "koniem na marchewki".

Jest w tym naturalnie trochę racji. Decydując się na wzmacnianie naszego konia jedzeniem musimy pamiętać o zachowaniu swojej przestrzeni osobistej i bezwzględnym przestrzeganiu jej. Stawianie granic jest podstawą każdej relacji i nie jest, a przynajmniej nie powinno być, związane z zachowaniami agresywnymi z naszej strony. Kiedy jednak nasz zwierzak nauczy się już, że nie wolno na nam wejść na głowę, nie ma żadnych powodów dla których mielibyśmy nie skorzystać z magii pozytywnych wzmocnień. 

​

W swojej pracy operuję wachlarzem narzędzi, które dopasowuję zarówno do konia jak i do jego właściciela oraz do konkretnego problemu. 

Pierwsza sesja zawsze obejmuje stworzenie profilu behawioralnego danego zwierzęcia na podstawie wywiadu z klientem. Jest to niezmiernie ważny aspekt, ponieważ na nasze problemy w pracy może wpływać wiele czynników pozornie nie związanych bezpośrednio z konkretną trudnością w treningu. Dopiero później przechodzę do ustalenia planu według którego wspólnie rozwiążemy trudności w relacji. Użyłam słowa wspólnie dlatego, że żadna terapia nie zadziała jeśli właściciel nie zdecyduje się na regularną pracę według zaleceń. 

​

Jak pracuję?

​

Istnieją dwa obszary szkolenia: komunikacja, czyli techniki i narzędzia wyjaśniające zwierzęciu jak ma się zachować oraz motywacja - techniki i narzędzia nakłaniające zwierzę do współpracy. W przypadku warunkowanie sprawczego (inaczej: instrumentalnego, kształtowanie, trening) nasz bodziec poprzedzający będzie powodować zachowanie, a konsekwencje (nagroda) je podtrzymają.

Wykorzystałam zatem 7 gier Parelliego oraz jego schematy zarówno z ziemi jak i z siodła, ale zmodyfikowałam sposób w jaki komunikuję się z koniem i wymagam. Musimy zdać sobie sprawę, że system PNH jest systemem opartym w głównej mierze na tzw. wzmocnieniu negatywnym (4 fazy stanowczości). Mimo mylącej nazwy nie jest to jednak nic całkowicie złego. Budujemy presję, niewygodę i zostawiamy zwierzęciu tylko jeden wybór - nasz wybór - tak by sam na to wpadł próbując niejako wydostać go z opresji. Zauważyłam jednak, że jeśli zaoferujemy koniowi dodatkowo wzmocnienia pozytywne takie jak np. kliker to jego wybór staje się prosty - zawsze woli współpracować gdy wie, że zostanie nagrodzone. Działa to o tyle magicznie, że przepaść jaka tworzy się między stosowaniem potocznie kary, a stosowaniem "nagrody" podwójnie wzmacnia w koniu przekonanie, że woli być nagradzany. Powoduje to w konsekwencji wyciszanie konieczności stosowania faz i pozwala nam na zbudowanie lekkiego, odpowiadającego na sygnały i chętnego do współpracy zwierzaka.

​

Dzięki temu trenuję relację, komunikację i pomagam w zbudowaniu prawdziwej, głębokiej więzi o której każdy z nas marzy. 

​

Jeśli ciśnie Ci się na usta pytanie, co stanie się gdy zabraknie marchewek czy innych pyszności, już odpowiadam.

Moja mentorka, dr Jenifer Zeligs mawia, że każda nasza miła dla zwierzęcia interakcja z nim jest jak wpłata na konto. Im więcej wpłat na nasze "konto relacji" tym większy budżet w przyszłości, z którego możesz co nieco wypłacić jeśli przyjdzie taka konieczność. 

Nagradzanie nie zbuduje konia na marchewki. Zbuduje konia, który będzie czuł się doceniony i który odda Ci całe swoje serce, bo wie że go szanujesz i o niego dbasz. Bez względu na zawartość Twoich kieszeni.